Bu şartlarda yaptıkları ticaret haramdır

ÇAYIMIZ ZORDA, ÜRETİCİMİZ DARDA  Bir yaş çay üreticisi olarak diğer 214 bin 182 çay üreticisi ile beraber sezona her zamankinden daha zor koşullarla başladık. Çay tarımının yarıdan fazlasını Özel Sektöre bırakan Çaykur, günlük çay işleme kapasitesini doldurduğunu bahane ederek kontenjan uyguluyor ve çay almıyor. Özel sektör ise uzun yıllardır kuru çaya zam yapılmadığı gerekçesiyle ( burada haklılık payları var ) Devletin verdiği taban fiyatının çok altına inerek çay alabileceğini ilan ediyor.   3.030 tl olan yaş çay fiyatına rağmen  Özel Sektörün   1-  Peşin 1.800 tl  2-  31 Aralık 2019 ödeme 2.400 tl  3-  Haziran 2020’de 3.030 tl  Tekliflerini yapması zülümdür. Yukarıda dedim ya kuru çaya zam yapılmadığından haklılık payları var. Var ama bu bütün yükü vatandaşa yıkmalarını gerektirmez. Hiç çay almamaları, halkı bu şartlarda çay satmaya mecbur etmelerinden daha onurludur. Bu şartlarda yaptıkları ticaret haramdır, haksızlıktır, insan haklarına aykırıdır.   ÇAYKUR’un günlük kapasitem doldu kenara çekildim demesi kolaycılıktır, halkı Özel sektörün kucağına atmaktır. Devletin duruma bir an önce müdahale etmesi gerekmektedir. Kesinlikle taban fiyatın altında çay alımı engellenmeli, vade en çok bir yılla sınırlı olmalıdır. Özel Sektöre verilen fiyatlama serbestiyesi yanlıştır. Bu tarımda Kamu yararı vardır. Çay üreticileri tacir değildir. Onların derdi geçimdir.   Bakınız yukarıdaki grafiklerde çok açık görüldüğü üzere ÇAYKUR bilinçli olarak çay tarımının yarıdan biraz fazlasını Özel sektöre bırakmaktadır. On yıllardır kapasite artırımı hususunda bir arpa boyu yol almamıştır. 2010 yılında 6735 ton olan işleme kapasitesi 2018 yılında 9085 ton olabilmiştir.   Oysa Özel sektörün günlük çay işleme miktarı 10.000 tondur.   Çay tarımı bölge için can suyudur. Devlete hiçbir yükü olmayan çay tarımının bu denli zora düşürülmesi düşündürücüdür. Devlete yükü yok dememin sebebi yılda toplamda üretilen 250-255 bin ton kuru çayın iç piyasada yüzde yüz karşılığının olmasıdır. Hal böyle olunca bu sömürü niyedir?  Takip ettiğim kadarıyla Rize’de sadece Fındıklı Ziraat Odası Başkanının bir açıklaması oldu bu konuda. Diğerleri ne yapıyor? Kimse oturduğu koltuğu yalandan yere işgal etmesin. Veballeri çoktur. 214.083 üreticisiyle 1,5 milyon insanın geçimini direk ilgilendiren bu konuda kafalarını kuma gömenler, İlahi adaletin tecellisiyle mutlaka karşılaşacaklardır.   Bölge Milletvekilleri sadece seçim dönemlerinde gelip orda yemek burada çay içmek için mi oy alıyorlar. Bugün bir faydaları olmayacaksa daha da gelmesinler.  Bir sözüm de Sivil Toplum Kuruluşlarına, Yıllarca kurucu yöneticilik yapmış biri olarak söylüyorum şunu asla unutmayın, kuruluş amacınız bölgenin sosyal yararıdır, derdidir, sorunudur. Böyle durumlarda ortaya çıkacaksınız. Siyasi ikbal peşinde koşarak yalakalık yapmayacaksınız. Yapmayacaksınız ki Rize’ye gittiğinizde kahvede çay içebilecek, komşunuza, akrabanıza bakabilecek yüzünüz olsun.  Ufak bir çalışmayla bu yazıyı yazdım. Aktardığım veriler ÇAYKUR’un kendi raporlarından alınmıştır. İnternetten hepiniz ulaşabilirsiniz. Çay tarımının bugünkü hali siyaset üzeridir. Bu sebeple siyasi tartışma yerine Çay tarımının elimizden gitmemesi ve bu çaresizliğin son bulması için neler yapabiliriz bunu tartışalım. Bu bizim ekmeğimiz. Ekmeğimize sahip çıkalım.     Faruk KELEŞOĞLU / İSTANBUL