Sırada Rize-Çayeli, Hopa mı var?

Dünyanın en saygın dergilerinde yayınlanan makalelerin ortak görüşü: ‘Küresel Isınmaya bağlı olarak Karadeniz’in yüzey sularının aşırı ısınması ve buharlaşması sahildeki yaz yağmuru artışlarına ve sellere neden olmaktadır’. Yine 24 Ağustos 2015 tarihli, 11 kişinin ölümüne neden olan büyük Artvin (Hopa, Arhavi, Borçka) selinin meteorolojik analizine göre selin doğal nedeni Karadeniz’in yüzey suyu sıcaklığının normalden 1,5 derece ısı artışı ile 27,5 dereceye ulaşmasıyla oluşmuştur. Meteorolojik verilere göre şu anda Türkiye’nin en sıcak deniz suyu 28 derece ile Çayeli’nde izlenmektedir. Sel felaketini yaşayan Araklıda ise deniz suyu sıcaklığı 26 derecedir. 48 yıllık Haziran ayı Karadeniz’in su sıcaklık ortalaması 19 derecedir. 19 dereceden 28 dereceye! Ne ile? Küresel ısınmayla? Çünkü küresel ısınma sadece karaları değil denizleri de ısıtıyor. Yukarıdaki sava göre Çayeli ve doğusu en az Trabzon kadar aşırı sağanak yağış ve sel tehlikesi altındadır. Temmuz ve Ağustos aylarında havanın ve deniz suyunun dehada ısınmasıyla bu tehlike o nispette artacaktır. Son yaşanan sel felaketi göstermiştir ki dere yataklarının ev, okul, fabrika, HES gibi unsurlarca işgal edilmiş olması, bütün il ve ilçelerin kanalizasyon ve alt yapılarının yetersiz oluşu, sel felaketinin riskini (can ve mal kaybını) en üst seviyeye çıkarmaktadır. Başka deyişle doğal olayları doğal afete dönüştüren ana nedenler bilinçsiz toplum ve o topluma uygulanan popülist politikalardır. Örnek: Çok sık tekrarlanan ‘Devlet afete uğrayan vatandaşın yanındadır’ söylemi. Yanlış! Doğrusu, afete uğrayan vatandaşın yanında devlete ödediği vergiyle diğer vatandaşlar yer alır, afet zararlarını en aza indirmek için çıkarmış olduğu yasaları uygulayamayan devlet değil. Malımızı değil de canımızı nasıl kurtarabiliriz? Erken ikaz sistemiyle! Öyle bir sistem var mı? Evet var. Camilerimiz. Meteorolojinin veya ilgili makamların anlık ikazlarını il, ilçe, köy ve mahalle camilerinden ortak sel ikaz çağrısıyla tüm halka ulaştırmak mümkündür. Son söz: Birazda ironi:  ‘Bilime inanma, ama bilimsizde kalma’.   Prof.Dr. O.Bektaş