GURBETTE YAŞAYAN BİR RİZELİNİN RİZE ÖZLEMİ

Rize, gurbetteki Rizeliler için yalnızca bir şehir değil; bir özlemin, bir kimliğin ve bir yaşam biçiminin adıdır.

Gurbette yaşamak, insanın doğup büyüdüğü topraklardan uzak kalmak demektir. Her bireyin memleketine duyduğu sevgi, onun kültürüyle, doğasıyla, insanıyla ve geçmiş anılarıyla kurduğu bağdan kaynaklanır. Ancak bu bağ bazı bölgelerde daha güçlü, daha derin hissedilir. Rize de bu özel yerlerden biridir. Doğasıyla, yaşam tarzıyla, insanıyla kendine has bir kimliği olan Rize, gurbetteki Rizeliler için yalnızca bir şehir değil; bir özlemin, bir kimliğin ve bir yaşam biçiminin adıdır. Rize’nin Coğrafi ve Kültürel Bağlamda Önemi Karadeniz’in hırçın dalgalarıyla kucaklaşan, dağları sisle sarmaş dolaş olan Rize; çay bahçeleri, yaylaları, horonuyla kendine özgü bir yerdir. Doğasıyla büyülerken, insanıyla da sımsıcak bir aidiyet duygusu verir. Bu coğrafya sadece bir yaşam alanı değil, Rizelinin karakterini şekillendiren bir unsurdur. Güz yağmurları, tulum sesi, mısır ekmeği, kuymak kokusu, yayla şenlikleri Rizelinin ruhunda yer eder. Gurbet Hayatında Karşılaşılan Zorluklar Rizeli biri memleketinden uzakta yaşadığında, sadece ailesinden değil, aynı zamanda dağlarından, derelerinden, sabah sislerinden, hatta nemli havasından bile uzak kalır. Gurbet, Rizeli için yalnızca mekânsal bir ayrılık değil, ruhsal bir boşluktur. Metropollerin kalabalığına karışan Rizeli, çoğu zaman kendi şivesini bile bastırmak zorunda kalır. "N’aber haçan?" derken bile çekinir. Kültüründen uzak kalmak, bazen kimliğini saklamak zorunda hissettirir. Özlemin Günlük Hayattaki Yansımaları Bir Rizeli gurbet elde her sabah balkona çıktığında Karadeniz'in o eşsiz sisini arar gözleri. Marketten çay alırken paket üzerindeki “Rize Çayı” yazısına daha dikkatli bakar. Sabah kahvaltısında kuymak yerine tost yerken, aklı annesinin bakır tavasındaki tereyağlı kuymaktadır. Bir şarkıda tulum sesi duyduğunda yüreği titrer, horon sesi duysa yerinde duramaz. Kalabalık şehirlerde yürürken, birden duyduğu Rizeli birinin şivesiyle içi ısınır, selam vermese bile gönülden bağ kurar. Memlekete Ziyaretlerin Anlamı Her yaz Rize’ye yapılan o bir haftalık ziyaret, bir yılın yorgunluğunu siler adeta. Ayder Yaylası’nda sabah serinliğinde içilen çay, Çamlıhemşin yollarında yapılan kısa yürüyüşler, akşamları aileyle oturulan sofralar, Rizeliye yeniden nefes aldırır. Gurbette geçen zamanın yarattığı içsel boşluk, memleketin kokusuyla, nemiyle, sesleriyle dolar. Gurbette Rize’yi Yaşatma Çabası Rizeliler, gurbeti kendilerine benzetmeye çalışır. Evlerinin bir köşesinde mutlaka bir tulum bulunur. Mutfağında mısır unu, karalahana, çay eksik olmaz. Bayramlarda, özel günlerde yöresel yemekler yapılır, Rizeliler bir araya gelip horon teper. Dernekler, hemşehri toplantıları bu yüzden çok önemlidir. Bunlar hem kültürel bağları yaşatır hem de özlemi biraz olsun dindirir. Özlemin Dönüştüğü Güç Rize özlemi, zamanla Rizelinin yaşam gücüne dönüşür. Bu özlem, onu hem güçlü kılar hem de duygusal bir derinlik kazandırır. Gurbette başarı hikâyeleri yazan birçok Rizeli vardır; ama her biri başarılarının temelinde memleket sevgisinin olduğunu bilir. O dağların inadından, yağmurun sabrından, tulumun coşkusundan güç alır. Gurbette yaşamak zordur, ama Rizeli için Rize’den uzak olmak ayrı bir sızı taşır. Bu sızı bir yandan hasreti beslerken diğer yandan kökleri unutulmayan bir kimlik inşa eder. Rizeli, nereye giderse gitsin, cebinde bir parça nemli toprak, yüreğinde tulum sesi taşır. Çünkü Rize sadece bir şehir değil, onun yaşam biçimidir, sevdasıdır, özlemidir.