RİZE'DE HALK İKİYE BÖLÜNDÜ
RİZE'DE HALK İKİYE BÖLÜNDÜ
ÇAYKUR İşçi Alımı Süreci: Kime Ne Fayda Sağlayacak, Halk Neden İkiye Bölündü?
Türkiye’nin en büyük çay üreticisi olan ÇAYKUR, özellikle Karadeniz Bölgesi'nde istihdam açısından büyük önem taşıyor. Her yıl yapılan mevsimlik işçi alımları, hem işsizlikle mücadele eden gençler hem de bölge ekonomisi açısından kritik bir rol oynuyor. Ancak 2024 yılı itibarıyla uygulamaya konulan yeni kriterler, kamuoyunda ciddi tartışmalara yol açtı. Özellikle son 6 ay içinde sosyal sigortalı olmama şartı, toplumda bölünmelere ve adalet tartışmalarına neden oldu.
Yeni Kriterler Ne Getiriyor?
ÇAYKUR'un bu yılki geçici mevsimlik işçi alımında en dikkat çekici kriter, başvuru yapacak kişilerin son 6 ay içinde herhangi bir sosyal güvenlik kaydının olmaması zorunluluğu. Bu şart, fiilen çalışmayan ve herhangi bir sigortalı işi olmayan bireyleri öncelikli hale getiriyor. Yani geçimini gündelik işlerle sağlayan, kayıtsız çalışan ya da işsiz olanlar, bu uygulamayla işçi alımlarında avantajlı duruma geçiyor.
Toplumsal Bölünme: Hak mı Adalet mi?
Kamuoyunun tepkisi, bu kriterin farklı sosyal gruplar arasında bir ayrımcılık oluşturduğu yönünde. Bazı vatandaşlar, düzenli ve düşük gelirli bir işte çalışan ama geçimini zor sağlayan bireylerin bu sistem nedeniyle dışlandığını savunuyor. Örneğin; asgari ücretle çalışan ama mevsimlik işte ek gelir elde etmek isteyen kişiler, sigortalı oldukları için başvuru yapamıyor. Bu da "çalışkan cezalandırılıyor, işsiz ödüllendiriliyor" algısına neden oluyor.
Diğer yandan, bu yöntemi savunanlar, yıllardır kayıt dışı çalışan ya da hiçbir geliri olmayan bireylerin sonunda bir fırsat yakaladığını belirtiyor. Özellikle yoksulluk sınırının altında yaşayan ve hiçbir sosyal güvencesi olmayan bireylerin bu alımlarla sistemin içine çekilmesi gerektiğini savunuyorlar.
Kime Ne Fayda Sağlar?
-
İşsiz Bireyler: En büyük fayda, hiç sigortası olmayan ve uzun süredir iş bulamayan bireylere sağlanıyor. Bu kişiler için geçici de olsa gelir kapısı açılmış oluyor.
-
Kayıt Dışı Çalışanlar: Kayıt dışı ekonomiden kayıtlı sisteme geçiş teşvik ediliyor. Ancak bu geçişin nasıl denetleneceği ve sürdürülebilirliği ayrı bir tartışma konusu.
-
Kamu Kurumu Olarak ÇAYKUR: Kurum, siyasi baskılardan bağımsız şekilde objektif kriterler belirlemeye çalıştığını iddia ederek kurumsal güvenilirliğini artırmayı hedefliyor. Ancak uygulamadaki eşitsizlik algısı, bu hedefe zarar veriyor.
-
Siyaset Kurumu: Bu tür işçi alımları, özellikle yerel seçim dönemlerinde önemli bir siyasi araç haline geliyor. Kullanılan yöntemler, siyasi partiler arasında propaganda konusu olabiliyor.
Alternatif Bir Model Mümkün mü?
Adil ve sürdürülebilir bir sistem için bazı öneriler kamuoyunda gündeme getiriliyor:
-
Puanlama Sistemi: Gelir durumu, sigortalılık geçmişi, ailedeki çalışan sayısı gibi kriterleri içeren çok boyutlu bir puanlama sistemiyle daha adaletli alımlar yapılabilir.
-
Dönüşümlü İstihdam: Her yıl aynı kişilerin alınmasını önlemek adına rotasyon sistemi getirilebilir.
-
Şeffaflık ve Denetim: Başvuru süreci ve sonuçların tamamen şeffaf bir şekilde kamuoyuyla paylaşılması, güven sorununu azaltabilir.
ÇAYKUR’un işçi alımındaki yeni yöntemi, bir yönüyle işsiz bireyler için yeni fırsatlar sunarken, diğer yönüyle adalet ve eşitlik tartışmalarını da beraberinde getiriyor. Toplumun belli kesimlerinde güven kaybına ve bölünmelere yol açan bu yöntem, uzun vadede sosyal barışı da etkileyebilir. Bu nedenle çözüm, sadece kriterlerde değil; şeffaflık, kapsayıcılık ve hakkaniyetin ön planda olduğu bir sistemin inşasında yatmaktadır.
Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.
