Fatih Sultan KAR
Köşe Yazarı
Fatih Sultan KAR
 

RİZE’DE YAYINLANAN İLK KİTAP GAM ÇİÇEKLERİ

ŞAİR ABDUL CELİL BAYAR RİZE’DE YAYINLANAN İLK KİTAP GAM ÇİÇEKLERİ Rize'de ilk matbaa ve gazete 1930 yılında Mustafa Cavaş tarafından Rize Matbaası ve Rize Gazetesi olarak hizmete girer. Gazetenin sahipliğini dönemin Rize valisi Ekrem Ergür yapmıştır. Halkevi binasının altında faaliyet gösteren gazete ve matbaa Rize basın tarihinde ilk olması ve ilklere öncülük etmesi açısından çok önemlidir.   Bu ilklerden biride işte bu matbaada basılan Abdul Celil’in Gam Çiçekleri isimli şiir kitabidir. Bu kitap Rize ilinde basılan ilk kitaptır. Kitabın yazarı Abdül Celil, 1908 yılında Rize’de doğmuştur. Hacı İsmail oğlu adi ile anılırdı. Soyadı Bayar’dır. Kars Ortaokulundan mezundur. Edebiyata meraklı bir gençti. Şiirlerini, 1933 yılında Rize’de bastırdığı [Gam Çiçekleri ] adındaki kitapta toplamıştır. İlk kalem tecrübesi sayabileceğimiz bu eser Rize kültür tarihi için bir ilktir.   Rize Ortaokulu’nda Türkçe öğretmenliği yapan daha sonra vazifesine Ordu'da devam eden Sıtkı Can’ın Ordu Halkevi tarafından yayınlanan Rize Şairleri kitabında Abdul Celil’e genişçe yer verilmiştir. ŞİİRLERİNDEN ÖRNEKLER.   Gam Çiçekleri Gübresiz yamaçların cılız otları gibi, Bahçemde bin bir gamla öpüşüyor çiçekler. Sevgiye susayan insanlar gibi, Sararıyor, soluyor ve düşüyor çiçekler.   Her an aşkım onları birer birer yokluyor; Titiz bir anne gibi düşüyor üstlerine. Onları bin bir hırsla böyle her gün kokluyor Bir şey koyamazsın aşkın yerine.   Gayri bu mezarlığın bekçisiyim ben  Seneler var bu yoldan ne gelen var, ne giden. Yaşlarımla bunları ıslatırken bugün ben Canlı diye onlara konuyor kelebekler.   Uyan be Hocam Gözünü aç hocam durmadan çalış, Tanrıyı bilmeden uykuya yatma. Marifet yolunda her şeye alış; Balçıktan cennete ömrünü satma.   Bin bir meseleye (Halebi) de kan, Cehennemden korkup kor olarak yan. Çalışma, tembel ol; Allah’a dayan; Doğrumudur hocam kafadan atma?   Hakikat gemini yontmak mı işin; Kemirme yazıktır kırılır dişin. Hartadan bellidir fena gidişin Bu diyar nur dolu kandil aratma.   Mahzende uyurken farzları sayda Âlem yaşasın yüksek sarayda. Yolcular trende bir cifte rayda Sen kırık kağnınla seni aldatma.   Gözün dünyada dilin ahret der, Bilmez misin hocam zayıfı tok yer Medenî milletler köprüyü geçer Göz göre yürüyüp çamura batma.   Bir yanda bülbüller feryat ederken Horozlar uyanın çalışın derken Aç çakal saldırıp pilici yerken Bir sürü baykuşa kendini katma.   Nasihat Açmadan kalbinde kök salan güller; Çırpınıp inledin sevgi ağında. İçine taht kurdu her gün bir dilber Teselli aradın gönül bağında.   Gördün ki çılgınlık sırf bir hevesmiş Aşk diye ömrüne bir hazan esmiş, Her kadın yakıcı bir son nefesmiş; Hiç vefa buldun mu yar kucağında?  
Ekleme Tarihi: 15 Mayıs 2023 - Pazartesi

RİZE’DE YAYINLANAN İLK KİTAP GAM ÇİÇEKLERİ

ŞAİR ABDUL CELİL BAYAR

RİZE’DE YAYINLANAN İLK KİTAP GAM ÇİÇEKLERİ

Rize'de ilk matbaa ve gazete 1930 yılında Mustafa Cavaş tarafından Rize Matbaası ve Rize Gazetesi olarak hizmete girer. Gazetenin sahipliğini dönemin Rize valisi Ekrem Ergür yapmıştır. Halkevi binasının altında faaliyet gösteren gazete ve matbaa Rize basın tarihinde ilk olması ve ilklere öncülük etmesi açısından çok önemlidir.

 

Bu ilklerden biride işte bu matbaada basılan Abdul Celil’in Gam Çiçekleri isimli şiir kitabidir. Bu kitap Rize ilinde basılan ilk kitaptır. Kitabın yazarı Abdül Celil, 1908 yılında Rize’de doğmuştur. Hacı İsmail oğlu adi ile anılırdı. Soyadı Bayar’dır. Kars Ortaokulundan mezundur. Edebiyata meraklı bir gençti. Şiirlerini, 1933 yılında Rize’de bastırdığı [Gam Çiçekleri ] adındaki kitapta toplamıştır. İlk kalem tecrübesi sayabileceğimiz bu eser Rize kültür tarihi için bir ilktir.

 

Rize Ortaokulu’nda Türkçe öğretmenliği yapan daha sonra vazifesine Ordu'da devam eden Sıtkı Can’ın Ordu Halkevi tarafından yayınlanan Rize Şairleri kitabında Abdul Celil’e genişçe yer verilmiştir.

ŞİİRLERİNDEN ÖRNEKLER.

 

Gam Çiçekleri

Gübresiz yamaçların cılız otları gibi,

Bahçemde bin bir gamla öpüşüyor çiçekler.

Sevgiye susayan insanlar gibi,

Sararıyor, soluyor ve düşüyor çiçekler.

 

Her an aşkım onları birer birer yokluyor;

Titiz bir anne gibi düşüyor üstlerine.

Onları bin bir hırsla böyle her gün kokluyor

Bir şey koyamazsın aşkın yerine.

 

Gayri bu mezarlığın bekçisiyim ben

 Seneler var bu yoldan ne gelen var, ne giden.

Yaşlarımla bunları ıslatırken bugün ben

Canlı diye onlara konuyor kelebekler.

 

Uyan be Hocam

Gözünü aç hocam durmadan çalış,

Tanrıyı bilmeden uykuya yatma.

Marifet yolunda her şeye alış;

Balçıktan cennete ömrünü satma.

 

Bin bir meseleye (Halebi) de kan,

Cehennemden korkup kor olarak yan.

Çalışma, tembel ol; Allah’a dayan;

Doğrumudur hocam kafadan atma?

 

Hakikat gemini yontmak mı işin;

Kemirme yazıktır kırılır dişin.

Hartadan bellidir fena gidişin

Bu diyar nur dolu kandil aratma.

 

Mahzende uyurken farzları sayda

Âlem yaşasın yüksek sarayda.

Yolcular trende bir cifte rayda

Sen kırık kağnınla seni aldatma.

 

Gözün dünyada dilin ahret der,

Bilmez misin hocam zayıfı tok yer

Medenî milletler köprüyü geçer

Göz göre yürüyüp çamura batma.

 

Bir yanda bülbüller feryat ederken

Horozlar uyanın çalışın derken

Aç çakal saldırıp pilici yerken

Bir sürü baykuşa kendini katma.

 

Nasihat

Açmadan kalbinde kök salan güller;

Çırpınıp inledin sevgi ağında.

İçine taht kurdu her gün bir dilber

Teselli aradın gönül bağında.

 

Gördün ki çılgınlık sırf bir hevesmiş

Aşk diye ömrüne bir hazan esmiş,

Her kadın yakıcı bir son nefesmiş;

Hiç vefa buldun mu yar kucağında?

 

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (1)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve rizeninsesi.net sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Halk53
(08.06.2023 14:19 - #538)
Rize'de ilk kitap ilçe olarak saymadığın Çayeli'nde görev yapan senatör Talat Doğanın babası eğitmen Kemal Doğanın Osmanlıca yazılmış anılarıdır.. Daha sonra 1960'da Türkçe olarak tekrar basılmıştır.
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve rizeninsesi.net sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.
timbir - birlik haber ajansi