RİZELİ ŞAİR TOPAL OSMAN'IN HAYATI KİTAP OLUYOR

RİZELİ ŞAİR TOPAL OSMAN'IN HAYATI KİTAP OLUYOR

ATMA TÜRKÜ GELENEĞİNİN ATASI RİZELİ ŞAİR TOPAL OSMAN'IN HAYATI KİTAP OLUYOR Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün huzurunda atma türkü söyleyen, atma türkü geleneğinin atası Topal Osman’ın (Kandemir) hayatı ve eserleri bir kitapta toplanıyor. 1 Temmuz 1879 tarihinde Rize Çayeli’ne bağlı Demirhisar Köyü’nde doğan, 25 Şubat 1950 tarihinde vefat eden Halk Şairi ve Rize karşı beri atma türkü sanatının atası Topal Osman’ın renkli ve maceralı hayatı, türküleri, şiirlerini ve destanları Araştırmacı Yazar Fatih Sultan Kar tarafından kitap haline getiriliyor.     RİZE’NİN TOPAL OSMAN’I Fatih Sultan Kar kitabın oluşma fikrini söyle anlatıyor: “Genç yaşta aramızdan ayrılan Araştırmacı Yazar arkadaşım İhsan Topaloğlu Topal Osman ile ilgili uzun yıllar araştırmalar, saha çalışmaları yaptı. Bu araştırmalarını el yazısıyla kaleme alıp biriktirdi. Vefatından epey bir zaman önce “sen Gündoğdu’dansın, şair yönünde var. Topal Osman’ın hayatını kitap yapmalısın diyerek bu notları bana vermesi bu kitabın başlangıcı oldu. Yazılı kaynakları araştırarak bu notları geliştirdim. Günümüzde Atma Türkü Sanatının öncüsü Osman Efendioğlu’dan çok faydalandım. Elde ettiğim kaynakları bir kitap haline getirdikten sonra Topal Osman’ın yeğeni köyden komşum Nurettin Balcı amcamızın da eleştirilerini, değerlendirmelerini ve bilgilerini alıp, ekleyerek eser tamamlanmış olacak. Topal Osman Atma türkü geleneğinin atası olarak gündelik yaşamın her alanında şiirler destanlar yazmış, Rize ziyareti esnasında Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün huzurunda atma türkü sanatını icra etmiş Rize kültürü için çok değerli bir isimdir. Amacımız söylediği eserleri dilden dile dolaşarak günümüze kadar gelen bu değerli ismin eserlerini bir noktada toplamak ve yarınlara taşımaktır” dedi.   TOPAL OSMAN KANDEMİR KİMDİR? 1 Temmuz 1879 tarihinde Rize Çayeli’nde doğdu. Babasının adı Bayram annesinin adı Fatma’dır. Attan düşmesi yüzünden kalça kemiği kırılmış, topal kalmıştı. Onun için Topal Osman diye anılırdı. Aslen Çayeli’nin Demirhisar (Perkam) Köyü’ndendi. Sonradan Gündoğdu’nun Bozukkale Köyü’ne göç etmiştir. Önce koyunculuk ardından da rençperdik yapmıştır. Gençliğinde bir aralık kayıkçılık yapan Osman, Karadeniz’in birçok kıyı şehirlerini görmüş ve gezmiştir. Bu geziler sayesinde birikim sahibi olmuştur. Çevresindekilere faydalı olmak için doğal ilâç yapar, kırık çıkık işlerinden iyi anlardı. Yaşamı boyunca giyim tarzı hep aynıydı. Rize yöresine ait kıyafetiyle gezer, zıpka, mintan ve kapalak giyerdi. Zıpkasının yanlarına beyaz fitil takardı. Bölgenin en tanınmış bilinen şairi idi. Düğünlerde, toplantılarda, gittiği her yerde türküler söylerdi. İyi sayılabilecek şekilde kaval çalardı. Neşeli bir adamdı. Türkü söylemesi için birçok yerlerden çağırılırdı. Topal Osman 25 Şubat 1950 tarihinde 85 yaşında vefat etmiştir.   ESERLERİNDEN ÖRNEKLER   GAZİ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK’ÜN HUZURUNDA Nereden başlıyayım / Elimde fermanım yok. Çok da sesim çıkmayı / O eski dermanım yok. Nerede saklanayım / Bir yere limanım yok. İşim hiç rast gitmiyor / Zerre de ikbalim yok. Sükût etti bu dere / Hiçbir ses, bir seda yok. Rize güzel memleket / Altı toprak, üstü gök 0nda bir kızılağaç / Onun da meyvesi yok Bundan böyle durulmaz / İki gün aç, bir gün tok  Bu kadara razıyız / Daha beterinden kork   DÜNYANIN HALI VE KURTULUŞ SAVAŞI ÜZERİNE Nafile çekeriz sevdayı aşkı Kimseye yer olmaz bu fani dünya Zannetme dünyaya kalırız baki Aldatmıştır bizi bu darı dünya   Nice sultanları tahta bindirir Nicelerini de tahttan indirir Kimini ağlatır kimi güldürür Nice nazlı tenler çürütür dünya   Tüccarlarda bakar müşteri gelsin Aşının içinden gizlice çalsın Eli alışıktır sen ne anlarsın Helalı haramı yığar kasaya   Meyhaneci bakar sarhoşlar gelsin Dolsun tüm kadehler çalgılar çalsın Bazı da vurular isterse ölsün Onlarda aldanır bir acı suya   Doktorlarda bakar yaralı gelsin Fukara istemem paralı gelsin Öyle sever beni babamda dersin Paran da yok ise sığın Mevla’ya   Nafile çekeriz çevri cefayı Kim istemez söyle şevki sefayı Çalışmadan gelir seneyi ayı Yağ ile tuzu kim koysun sofraya   Kanlı kılıçları elde tutalım Düşmanlarımızdan kan akıtalım Vekillerimize feda olalım Onlar kaptandırlar kanlı deryaya   Ne kadar tutar milletin bağı Yüz seneye gitmez en büyük çağı Soyunur lambanla tükenir yağı Şevki gider hemen döner karaya   Hükümet dünyaya bakidir baki Ayıran odur ki hukuki akı Her iki tarafa dönüyor çarkı Ziyası benziyor güneş levhaya   Verildi emirler harbi umumu Yabancı devletler rahat durur mu? Nice insanların soyundu mumu Dünyayı koydular taksime paya   Enver Paşa girdi Erkan-ı Harbe Boşuna gitti attığı bomba Türk evlatlarına olsa er baba Bütün düşmanları gelirdi raya,   İSTİKLÂL SAVAŞI DESTANI Gazi Paşa’mız ki bu işi gördü, Aşk ve heybetiyle yerinde durdu, Ağlayan gözlerin yüzleri güldü, Düşmanları ürküttü bir sedaya.   Yunanın gitmeğe kalmadı yolu, Türkler kuşattılar hem sağı, solu, Uzatma işini, yok uzun boylu, Şimdi boğulur bir kuru çaya.   Fırkalar kuruldu, hep baştanbaşa, Nüfuzları işledi, dağ ile taşa, Umumi kumandan hem Gazi Paşa, Düşmanları tarttı bir teraziye.   Süvariler bindi, tuttu meydanı, Yunan’ın başına titredi canı, Ne Andriko kaldı, ne Totoyani, Yunan bunlara mı der palikarya?   Bir daha Türklerle kavgaya gelme, Sonu ağlamaktır, evvelâ gülme, İzmir limanına düşüp boğulma, Hükmün elden gider, kalırsın yaya.   OĞLU YUSUF’A SÖYLEDİĞİ BİR TÜRKÜ Yusuf, baban yoruldu/ Yükü omuzundan al. Hiç sormuyorsun bana / Neden bıraktın sakal? Bir anan var küllüğe / Beklenmez onlan çakal. İbrahim diyor bağa / Bizim Kalamoz’dan al. Halil bak ha bu işe / hallet te mükâfat al.